FIN DE SEMANA NA ALDEA?
Son unha desas
persoas que fan turismo rural nas fins de semana, mais non un turismo rural convencional:
gústame visitar aldeas abandonadas. Probablemente esta afección me veña da
infancia, quizais.
Non sei que
busco nelas, mais atráenme. Teñen un encanto especial e permítenme construír
historias ao escrudriñalas, historias con base ao que escoitaba na nenez ou ao
que lin ao longo dos anos. Hainas tan fermosas que ata me gustaría adoptalas.
Algunhas desas
aldeas mesmo levan anos illadas e agochadas, perdidas nas forestas, entre bosques
mestos, montañas ou rutas en plena natureza salvaxe e, inda que resulte
incrible, hainas próximas a vilas e cidades como a da Fraga de San Cibrán.
Sempre aparecen
indicios que permiten redescubrilas, indicios que conducen cara a un lugar que
noutrora tivo vida humana.
O éxodo
cara a vilas ou cidades buscando unha vida mellor, a inexistencia de relevo xeneracional,
a falta de infraestruturas adecuadas,... fixeron que varias aldeas quedasen desertas. Morreron dun ataque de
abandono. O martelo do tempo fixo o resto: entupiunas de xestas e maleza, converteunas
en casas vougas que cheiran a todo o tempo que levan deshabitadas e que
permiten que o vento xogue cos sons de portas e fiestras que renxen. Aldeas tan
baleiras que, en días calmos, se escoita ata o susurro da neve na súa caída.
Mais non
sempre foron así.
Era eu un becho raro, moi raro en
realidade: era a única que non tiña aldea.
Todas as miñas compañeiras tiñan. As
súas aldeas estaban situadas en lugares diversos: Barbanza, Fonsagrada, Sarria,
Limia, Valdeorras, Trives, Paradanta, Morrazo, Salnés, Terra de Montes,...
Lugares con nomes suxestivos e capaces de aguilloar o maxín revoltoso de
calquera persoa cativa, topónimos con reminiscencias doutras verbas que che
podían mesmo levar a sitios fantásticos e a paisaxes deseñadas nos libros de
aventuras e misterios.
-
Terra
de Montes... – Deixábame levar e inventaba os espazos, os personaxes, as
andanzas que por aí podían facer e os misterios a resolver-.
De pequena devecía por ter unha aldea.
Como non tiña, viaxaba mentalmente a un sitio que se me antollaba un escenario fantástico
e colorido con recunchos incribles, camiños empedrados e sinuosos, lagoas
prateadas, illas, dunas...
Cando medrei un chisco imaxinaba iso
de ter aldea como viaxar a unha feira grande ou a un mercado ben abastecido,
pois, cando a xente regresaba da aldea traía o maleteiro cheo: verzas, patacas,
cenoiras, feixóns, botellas de viño, chourizos, morcillas, peixe fresco,
queixos, mazás, bica,... Falaban do cargamento coma se fose un tesouro, algo
imposible de atopar noutros enclaves:
-
Trouxemos
chourizos e morcillas de Presqueiras, non hai nada tan rico coma os elaborados
na casa.
-
Coma
o viño de Rubiá non o hai en ningures, é un Godello de calidade.
-
Este
queixo do Cebreiro é un pracer para o padal.
O caso é que... En chegando o venres
dáballes a todas como un mal, algo contaxioso, un andazo que lles facía marchar
de Vigo e esparexérense pola xeografía galega.
Mesmo che daban un chisco de envexa -desa
envexa, claro, que se cualifica como “envexa das boas”-.
A envexa desaparecía o domingo: ringleiras
de coches regresaban producindo atascos de varios quilómetros e acababan co
ánimo apracible que acadaran na aldea.
Non me preguntaban e eu tampouco
dicía ren, dábame algo de vergoña recoñecer que non tiña aldea.
Acabou impoñéndose a curiosidade.
-
As
que tendes aldea...- preguntei- Que hai alí que tanto vos ameiga e impresiona?
Non riron nin nada. Contestaron con
moita seriedade, acenando para magnificar cada verba:
-
Moito
verde, gamas de verdes en realidade.
-
Monte
arborado, rochas erosionadas polo vento...
-
A
avoa e o avó que me chuchan seguido.
-
Un
río moi barulleiro que hai que cruzar polas poldras facendo equilibrio.
-
A
tía Emilia que me recibe cun par de doces, séntame e despois sométeme a un interrogatorio:
que tal na escola?, comiches ben?...
-
...
Quedei pensando. Pois tampouco era
para tanto o da aldea. Vaia!
-
Eu
tamén teño unha avoa chuchona, unha tía – que non se chama Emilia, senón Áurea-
que me somete a un terceiro grao sempre que me achego á súa casa, un monte no
Castro, o río Lagares e augas cristalinas na costa para bañarme, paseos
marítimos e fluviais,... E se é polas viandas...
só temos que baixar ata a tenda do fondo da rúa, ten patacas especiais para
cachelos, fabas de Lourenzá, os pementos de Arnoia, pan de Soutelo, grelos de
Santiago, castañas de Tabeirós, chourizos de Lalín, aceite de Quiroga, ... E o
mellor: todo iso sen ter que soportar as caravanas de fin de semana.
Mentres eu pensaba seguían enumerando
as magnificiencias das súas aldeas.
-
Ah!-
dixen, namentres falaban eu comparaba esas aldeas con Vigo e non vía naquelas
unhas vantaxes tan grandes.
Non tardei en dar positivo en “non me
importa ren non ter aldea”.
Non tiña aldea realmente? Ben mirado
igual si que tiña, unha ben grande.
